سرمایه‌ی افراد تنها به داشتن پول نیست. داشتن دانش، دوست، خانواده و حتی اخلاق نیکو هم جزو سرمایه‌های هر فرد محسوب می‌شوند. موارد بسیاری می‌توان نام برد که سرمایه‌های هر فرد محسوب می‌شوند و در فرصت‌های مختلف می‌توان با آنها سرمایه‌گذاری کرد. سرمایه‌های افراد با سرمایه‌های کشورها متفاوت است اما در یک مورد مشابه یکدیگر هستند، سخت بدست میآیند و به راحتی از دست می‌روند. کشورمان کم سرمایه ندارد، از نفت و معادن طبیعی گرفته تا آثار تاریخی و محیط‌زیست بکر آن. معدود کشوری پیدا می‌شود که این همه سرمایه داشته باشد اما کم نیستند کشورهایی که هیچ کدام از این دست سرمایه‌ها را نداشته و جزو کشورهای پیشرفته جهان باشند. کشورهایی که ذخایر کلان مالی آنها حتی از کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه هم بیشتراست. تایوان از جمله‌ی آن کشورها است که منابع طبیعی قابل توجه‌ای ندارد اما چهارمین ذخایر کلان مالی دنیا را در اختیار دارد. این کشور حتی به دلیل صخره‌ای بودن زمین‌هایش برای ساخت و ساز، باید از چین شن و ریگ وارد کند. شاید منابع طبیعی برگ برنده‌ای برای کشورهای دارنده آنها بود، اما اکنون این کشورها خرده فروش محسوب می‌شوند و کشورهای پیشرفته کالاهای خود را به صورت عمده روانه این کشورها می‌کنند. سرمایه کشورهای پیشرفته نیروی انسانی است که خود آن را پرورش داده‌اند و در هر زمینه‌ای که لازم باشد سرمایه‌های خود را افزایش می‌دهند. امروزه چرخ اقتصاد کشورها با نیروهای انسانی می‌چرخد و منابع طبیعی، برای آینده وشرایط اضطرار ذخیره می‌شوند. کشورمان کم نیروی انسانی ندارد، اما منابع طبیعی موجود اجازه توجه به این سرمایه‌های عظیم را نمی‌دهد. نیروهای انسانی که برای پرورش آنها هزینه‌های زیادی صرف شده و با عدم استفاده درست از این منابع حتی هزینه‌های صرف شده نیز از بین می‌روند. دلایل زیادی برای ناکام ماندن در بهره بردن و پرورش نیروهای انسانی است اما در این نوشتار به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
10 سال پیش بلیط اتوبوس کاغذی بود و برای پرداخت قبض تلفن خانه، اتوماسیون مخابرات به منزل تماس نمی‌گرفت. در دانشگاه صف طولانی برای انتخاب واحد تشکیل می‌شد و باید مدت زیادی برای پرداخت شهریه در بانک منتظر می‌ماندیم. تغییرات آنقدر سریع و چشم‌گیر است که همچون آدم‌های دو نسل قبل، از گذشته صحبت می‌کنیم. گذشته برای مادربزرگم مربوط به زمانی می‌شود که مرکز شهر مشتاق، بعد میدان آزادی زمین کشاورزی و تعداد ماشین‌ها کم بود. حالا ما از اینترنت دیال‌آپ صحبت می‌کنیم و فلاپی‌دیسک .من همان حس نوستالژیکی دارم که مادربزرگم درباره گذشته کرمان دارد. شاید 10 سال مدت زیادی نباشد اما تغییرات بسیار چشم‌گیر شده است. تلگرام در چند سال گذشته پای خود را در بین مردم محکم کرده و بازی کلش‌آف‌کلنس روزانه 50 میلیون تومان از ایرانی‌ها درآمد کسب می‌کند. شاید چندین سال قبل کسبه بازار کرمان فکر نمی‌کرد صدای تق‌تق مسگرها خاموش شوند و دینگ‌دینگ پیام‌های موبایل درآمدزا باشد. آیا ممکن است که شرایط اکنون ما و مسائل اقتصادی و اجتماعی کرمان در 10 سال آینده نوستالژیک حساب شوند؟
