فرقی ندارد در چه موقعیتی باشید، صفحه فیس بوک یا اینستاگرام که باز می شود حسرت و آرزوهای فراموش شده بر زندگی ما سایه میاندازند. "ایکاش" ها شروع میشوند و مقایسه با دوستان و آشنایان تمامی ندارد. "اگر" ها ، گذشته را برای پیدا کردن اشتباهات و کوتاهیها شخم میزنند و امیدی برای آینده خوب دیده نمیشود. حالا دیگر تنها خود را مقصر نمیدانیم و فلان شخص، زمان و حتی رئیس جمهور را هم به پای میز محاکمه میکشیم. خوشبختی و رفاه دیگران، در یک سوی ترازو قرار میگیرد و افسوس و حسرتی که میخوریم در سوی دیگر. اینجاست که تنها چیزی به درد میخورد راهکاری برای خوب زندگی کردن و داشتن شادی و لذت است. کیمیایی که آینده را روشن و ترس را تبدیل به لذت کند. رواقیون باستان و فلسفه آنها برای زندگی همان کیمیا و مسکنی است که بسیاری دنبال آن میگردند. نمیتوان یک فلسفه را قطعی برای همه تجویز کرد. بسته به تفکر و شخصیت هر فردی دارد که چه مسیری را برای ادامه راه انتخاب کند. با این حال رواقیون مسیری را نشان میدهند که عقل محور اصلی آن است و با کمی اندیشه میتوان به مفید بودنش پی برد. هدف، رسیدن به آرامش است تا لذت زندگی بیشتر شود.
زندگی پر سرعت ما، استرس و آشفتگی را زیاد میکند و ناخواسته در مسابقه دوی ماراتن میاندازد. صبح که بیدار میشوید به همه چی فکر میکنیم الا خودمان. نگاهمان به نفر کناری است که چقدر سرعت دارد و در حال انجام دادن چه کاری است. غافل از اینکه چه مسیری را انتخاب کردهایم و به قول معروف، "به کجا چنین شتابان". رواقیون در این مورد نظر قابل توجهای دارند، آنها از ما میخواهند درباره بسیاری از کارهایی که انجام میدهیم و اهدافی که داریم بازبینی انجام دهیم. بسیاری برای اینکه لذت زندگی خود را بیشتر کنند هر روز زحمت و سختی زندگی خود را بیشتر میکنند تا در کنار کسب امکانات و رفاه بیشتر، آرامش و آسایش خود را بیشتر کنند. مسافرتها، خریدها و تفریحهایی که برای کسب لذت بیشتر انجام میشود، ابتدا برای کسب آنها آرامش طرف را از بین میبرد و به خاطر اینکه لذت حاصل از آنها کوتاه مدت است آرامش طولانی و لذت دراز مدت را به همراه ندارد. به همین دلیل است که رواقیون در این مورد بسیار تاکید داشتند و از ما میخواهند آن چیزی را بخواهیم که هم اکنون داریم و از داشتن آنها خرسند باشیم. تشویق میکنند تا متصور شویم همین امکانات معمولی اطرافمان ممکن است روزی وجود نداشته باشد و اکنون از داشتن آنها لذت ببریم. همچون سلامتی که نداشتنش برای ما بسیار سخت و دشوار است و وجودش میتواند در هر لحظه همراه با شادی و لذت باشد.
رواقیون حتی پا را جلوتر گذاشتهاند و از ما میخواهند تا خود را به سختی و رنج کشیدن بیندازیم. نباید عجولانه قضاوت کرد و آنها را مجنون فرض کرد یا دچار بیماری روانی نامید. آنها این سختی و رنج خودخواسته را برای شکوفایی ولذت بیشتر میخواهند نه عذاب و تنبیه خود. این مورد کمابیش با تفکرات ما سنخیت دارد و از گذشته شنیدهایم که هرکسی بیشتر سختی و زحمت بکشد به جایی خواهد رسید، اما هدف رواقیون چیز دیگری است، لذت بیشتر از زندگی. آنها بعد از اینکه میخواستند که متصور شویم ممکن است به سختی و رنج بیفتیم، حالا نوبت امتحان کردن خودمان است. محروم کردم خود از داشتههایی که به سادگی قابل دسترسی است، تلاشی برای لذت بیشتر از داشتهها و محکم و قوی شدن در برابر محرومیتهای ناخواسته و جبری است. این امر باعث میشود محدوده آسایش ما وسیعتر شده و با هر اتفاق ناگوار کوچکی، رنج و عذاب کمتری بکشیم و هر روز در مقابل این دسته رخدادها قویتر شده و شهامت بیشتری پیدا خواهیم کرد. آنها لذت زیاد را مضر میدانند و لذت بیشتر بردن را برابر با اسیر آن شدن میدانستند. راقیون همچنین میخواهند در کنار سختی خودخواسته، گاهی از فرصتهای لذت بردن چشم پوشی کنیم. مخصوصا لذتهایی که با یکبار چشیدن، اسیر آنها میشویم و ارباب هر روزه ما میشوند. رواقیون اعتقاد داشتند اگر نتوانیم در برابر لذتها مقاومت کنیم در نهایت برده خواستهای خود میشویم و عمر را در "نالیدن از امروز و مویه برای فردا" تباه میکنیم. به همین خاطر از ما میخواهند جلوی غلبه خوشیها و ناخوشیها بر قوای عقلمان را بگیریم و در برابر وسوسههای تن بایستیم. خلاصه اینکه در لذت بردن از این چیزها باید احتیاط کرد و اندازه نگه داشت تا با خویشتنداری احتمال یک زندگی خوب را افزایش داد.
راقیون در زمانهای بسیار دور پیشنهادی داشتند که بیشتر برای امروز و آدمهای قرن حاضر است و باید مورد توجه قرار گیرد. هر روز مدهای جدیدی شکل میگیرد و افراد برای جلب توجه و شهرت دست به کارهای متحیر آوری میزنند. از نظر رواقیون شهرت، چه جهانی باشد و چه محبوبیت بین آشنایان و دوستان، در هر صورت بهایی دارد. آنها معتقدند بهای رسیدن به شهرت آنقدر زیاد است که کل مواهب شهرت در مقابل آن نا چیز است. اگر دنبال موقعیت و اعتبار اجتماعی باشیم به نظر رواقیون به دیگران اجازه میدهیم آزادی ما را سلب کنند. چرا که هدفمان راضی کردن دیگران است و دیگر آزاد نیستیم برای دل خودمان کاری انجام دهیم. همچنین اگر به دنبال حفظ آزادی خودمان هستیم نباید نگران تصور دیگران در مورد خود باشیم و ترس از شکست به واسطه تحقیر دیگران مانع انجام کارها و اهداف ما نشود. بسیای از ما زیر سایه ترسی زندگی میکنیم که آزادی ما را سلب میکند و ما را برای رسیدن به اهدافمان منع میکند و شجاعت، قدرت، اراده و توانایی ما را به چالش کشیده و باعث رها کردن اهداف و کارها میشود. رواقیون در این زمینه بسیار سخت گیر بودند و از پیروان خود میخواستند به حرف و حدیث مردم بیاعتنا باشند.
رواقیون کسب ثروت را نیز یکی از دلایل میل به شهرت میدانند اما آثار رسیدن به ثروت را خطرناکتر میدانند. افراد ثروتمند همچون افراد معمولی، توان لذت بردن از چیزهایی که به راحتی در دسترس است را از دست میدهند و قربانی مشکلپسندی میشوند. همچنین افرادی که به زندگی پرزرق وبرق عادت میکنند سیری ناپذیر میشوند و زمان بیشتری برای رسیدن به خواستههای خود میکنند . همچنین تجمل با قدرت، تمایل رذایل را در افراد بیدار کرده و ما را به خواستن چیزهای زیانآور مجبور میکند تا اینکه چیزی نمیگذرد که برده هوسهای تن و لذتهای جسمانی میشویم.
اگر به دقت به اطرافمان نگاه کنیم، متوجه اسارتی خود ساخته میشویم که با افکار و امیال خود آن را به وجود آوردهایم. رواقیون در سالها پیش، از این نوع اسارت آگاهی داشتند و سعی میکردند افراد را از بند آن رها کنند. به غیر از موارد گفته شده نظرات دیگری نیز دارند که میتوان با آنها زندگی و چیستی آن را رمز گشایی کرد. هدفشان لذت بیشتر از زندگی است وتلاش میکردند ناملایمات و مشکلات کمترین تاثیر خود را بر روی ما بگذارد. معمای زندگی از نگاه رواقیون بسیار سهل و شیرین است و میتوان با آن پیچیدهترین مشکلات را پشت سر گذاشت و لذت زندگی را دو چندان کرد. کتاب "فلسفهای برای زندگی" را باید با دقت خواند تا زندگی را جور دیگری دید.